Напісанне водгуку на лірычны твор. 8 клас
Описание презентации по отдельным слайдам:
Напісанне водгуку на лірычны твор
1 этап працы над водгукам Уважліва прачытаць верш цалкам з мэтай – выясніць першае сваё уражанне ад яго і запісаць: – спадабаўся ці не, бо… – зразумелы ці не, бо… – чаму (ці каму прысвечаны) – актуальны для сучаснасці ці не, чым актуальны.
3 этап працы над водгукам Устанавіць цэнтральны вобраз і адносіны аўтара да яго: – колькі разоў паўтараецца ў творы; – якімі сінонімамі ці перыфразамі замяняецца; – якія эпітэты акружаюць яго. – што проціпастаўляецца яму ў творы.
4 этап працы над водгукам Вызначыць тэму і ідэю твора, раскрыццю якіх і падпарадкаваны ўсе сродкі. Тэма – пра што, чаму прысвечаны … (Верш прысвечаны паказу…) Ідэя – тое, што сцвярджаецца. (Аўтар сцвярджае думку пра … )
Віды ўступаў: 1) прамы: З расшыфроўкі назвы. З фармулёўкі тэмы. З разважання па праблеме. 2) ускосны: З цытаты. З рытарычнага пытання. З прыказкі, прымаўкі, афарызма. 3) нечаканы: З яркага прыкладу. З міні-сюжэта. З кароткай прытчы, легенды ці падання.
Галоўная частка 1) Тэма верша і адносіны да яе аўтара з указаннем канкрэтных лексічных адзінак, якія пацвярджаюць сказанае; 2) Ідэя верша. 3) Раскрыццю тэмы падпарадкаваны – цэнтральны вобраз(ы). Адносіны аўтара да яго (іх); 4) Адметнасць структуры твора (колькі частак, якія, што гэта дае); 5) Танальнасць верша (гучыць аптымістычна ці не, падабаецца ці не).
Заключэнне 1) актуальнасць, запатрабаванасць, своечасовасць твора для сучаснасці, бо дазваляе … Напісаць ВОДГУК УВАГА! Адносіны аўтара выражаюцца: словы з суфіксамі суб’ектыўнай ацэнкі; словы з адмоўнай ці станоўчай канатацыяй (валацуга, махляры, развалюха; 3) прыметнікамі-эпітэтамі; 4) параўнаннямі.
Курс повышения квалификации
Охрана труда
Курс профессиональной переподготовки
Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе
Курс профессиональной переподготовки
Охрана труда
Ищем педагогов в команду «Инфоурок»
Номер материала: ДБ-1596467
Не нашли то что искали?
Вам будут интересны эти курсы:
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.
Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки
Время чтения: 11 минут
Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки
Время чтения: 11 минут
В Думу внесли законопроект об обязательном образовании для находящихся в СИЗО подростков
Время чтения: 2 минуты
Итоговое сочинение успешно написали более 97% выпускников школ
Время чтения: 2 минуты
В Госдуме проверят содержание учебников русского языка как иностранного
Время чтения: 2 минуты
Путин поручил не считать выплаты за классное руководство в средней зарплате
Время чтения: 1 минута
В российских школах могут появиться «службы примирения»
Время чтения: 1 минута
Подарочные сертификаты
Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.
Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.
Прыклад аналізу верша, як правільна зрабіць аналіз верша
Любоў да паэзіі немагчымая без яе разумення. Школьны курс літаратуры закліканы сфарміраваць навыкі ўмення разбірацца ў паэтычнай творчасці: спасцігаць сэнс твора, чуць яго музычны рытм, пранікаць ва ўнутраны свет лірычнага героя. Гэтаму спрыяе комплексны аналіз верша, прыклад якога прыводзіцца ў артыкуле.
выбар творы
Увазе чытача прапануецца «Зімовая раніца» А. С. Пушкіна. Выбар вызначаны цэлым шэрагам прычын:
план аналізу
Прапанаваны план выглядае наступным чынам:
Гісторыя стварэння «Зімовага раніцы»
У дадзеным падзагалоўку асвятляюцца два першыя пункта плана, якія тычацца звестак пра аўтара і месцы творы ў яго творчасці. Прыклад аналізу вершы Пушкіна павінен ўключаць факты, якія маюць непасрэднае дачыненне да разглядаемага твору: дата і месца напісання, прысвячэнне, папярэднія падзеі, першая публікацыя. Што важна ведаць пра гісторыю стварэння «Зімовага раніцы»?
Трыццацігадовы А. С. Пушкін пасватаўся да свецкага прыгажуні Н. Ганчаровай, чый першапачатковы адказ насіў даволі няпэўны характар. У роспачы паэт парушае забарону Мікалая I і адпраўляецца на Каўказ, дзе асабіста ўдзельнічае ў ваенных аперацыях. Па вяртанні ён заязджае ў сяло Паўлаўскую (Цвярская губерня) у маёнтак П. І. Вульфа, дзе ў асяроддзі добрых прыяцеляў праводзіць некаторы час, напісаўшы за адзін дзень 3 лістапада 1929 года лірычны твор, выдатна перадае яго настрой. Ён у прадбачанні доўгачаканай сустрэчы з прыгажуняй-нявестай, чыёй рукі настроены дамагацца зноў. У наступным жа годзе верш быў надрукаваны ў альманаху «Царскае сяло», увайшоўшы ў залаты фонд пейзажнай лірыкі, па-майстэрску якая перадае прыгажосць рускай прыроды, поўнай казачнага чараўніцтва. У вершы няма прысвячэння, але яно напісана ў форме дыялогу з юнай сяброўкай, з якой аўтар хоча падзяліць захапленне ўбачаным.
Жанр і тэматыка верша
Сюжэт і кампазіцыя
Не ўсе вершы маюць сюжэт. У «Зімовым раніцу» усё пабудавана на сузіранні белага строя надыходзячай зімы, якая выклікае радасныя эмоцыі. Ад любавання прыродай і ўспамінаў аўтар пераходзіць да апісання хатняга становішча, апорнай цяпло і ўтульнасць. Паслядоўнасць пераходу сведчыць аб лінейнай кампазіцыі, напісанай четырёхстопным ямбам. Прыклад аналізу верша павінен дапамагчы вылучыць сэнсавыя часткі і той мастацкі прыём, які дазваляе іх гарманічна звязаць паміж сабой.
«Зімовая раніца» пабіта аўтарам на пяць строфаў па шэсць радкоў (секстин), кожная з якіх малюе асобную карціну, насычаную выразнымі дэталямі:
Галоўным мастацкім сродкам і кампазіцыйным прыёмам, што звязвае часткі разам, стала антытэза (проціпастаўленне). Яна прысутнічае ў першай жа радку: «мароз і сонца», а затым праз кантраст учорашняга дня ( «вечОр») і насталага раніцы ( «сягоння») праймае тканіна верша.
Лірычны герой, настрой
З першых радкоў у ім прысутнічае святло і радасць, хоць у другой строфы ўзнікаюць ўспаміны пра ранейшую смутку. Але гэты кантраст толькі ўзмацняе пазітыўны настрой, даводзячы яго да захапленьня і прызыву падзяліць радасць з галоўным героем.
лексіка верша
Большасць слоў простыя і зразумелыя для разумення, хоць аўтар выкарыстоўвае састарэлыя тэрміны і выразы, значэнне якіх выкладзена на малюнку вышэй. Сярод моўных сродкаў, да якіх ён звяртаецца, асаблівае месца займаюць эпітэты. У невялікім творы яны сустракаюцца 18 разоў, надаючы яму тую вобразнасць, дзякуючы якой можна разумова прадставіць цудоўны зімовы пейзаж, і ўчарашнюю віхуру, і ціхамірны супакой ўнутранага строя хаты. Прыклад аналізу верша немагчымы без пераліку ўсіх моўных сродкаў, якія ўжываюцца аўтарам. Сярод іх: параўнання, метафары і увасабленне.
выяўленчыя сродкі
Цікавыя сінтаксічныя сродкі, якія прымяняюцца аўтарам. Радасць у самым пачатку творы перадаюць воклічы, пераходзячыя ў больш спакойную інтанацыю, калі гаворыцца пра цяпло хатняга ачага. Пэўную усхваляванасць адлюстроўваюць пытанні, у тым ліку рытарычныя. У вершы пераважаюць простыя прапановы і прамая гаворка, якія надаюць яму лёгкость і падкрэсліваюць атмасферу радасці.
Рыфма, спосабы рыфмоўкі
Сугучча канчаткаў першай, другой, чацвёртай і пятай радкоў кожнай страфы ўтвараюць пары, а трэцяя і шостая рыфмуюцца адзін з адным (апяразвае рыфма). Па тым, на якой склад падае націск у апошнім слове радкі, рыфмы падпадзяляюцца на жаночыя і мужчынскія. У «Зімовым раніцу» яны чаргуюцца, аднак жаночыя, у якіх пад націскам аказваецца перадапошні склад, пераважаюць. Гэта дазваляе сумясціць паўзы са сканчэннем радкоў, надаючы вершу патрэбны рытм. Толькі ў чацвёртай строфы можна ўбачыць разрыў радкі і адукацыя дадатковай паўзы, якая дапамагае спасцігнуць сэнс усяго верша.
гукавая арганізацыя
Унікальнасць пушкінскі радкоў такая, што шмат хто з музыкаў ўлоўліваюць перапляценне танальнасцяў і ствараюць дзіўную музыку, дакладна ўпісваецца ў настрой верша. Адным з лепшых твораў з’яўляецца складанне Г. Свірыдава, пабудаванае на кантрастах. Ўжо згаданыя алітэрацыя і асананс не дамінуюць у «Зімовым раніцу», саступаючы месца камбінацыі гукаў рознай эмацыйнай афарбоўкі. Гэтыя гукі сустракаюцца часам у адным або двух суседніх словах: [н], [р] і [л]. Прыклад аналізу верша будзе няпоўным без пацверджання сцвярджэння тэкстам:
Кантраст прасочваецца на змене фраз са светлых, далікатных гукаў [е, н, у, л, м] і мінорных, цёмных [х, ж, ч, ш], што наўрад ці А. С. Пушкін рабіў свядома. Яго геній ў тым і складаецца, што па нейкім натхненню ім выкарыстоўвалася ўсё акустычнае багацце рускай мовы.
Стаўленне да прачытанага
Як пісаць аналіз верша? Прыклад дэманструе неабходнасць веды тэорыі вершаскладання і выкарыстання вучэбна-пазнавальных прыёмаў. Аднак аналіз заўсёды будзе няпоўным, калі не перадаць асабістага ўспрымання мастацкага твора:
«Зімовая раніца» працята любоўю да жыцця, аптымізмам і захапленнем прыгажосцю роднай прыроды. Яно нясе ў сабе філасофію яднання чалавека і навакольнага свету, здольнага надаць кожнаму душэўныя сілы і ўмацаваць жаданне жыць.
Водгук як асабістая канцэпцыя ўспрымання мастацтва слова
Водгук як асабістая канцэпцыя ўспрымання мастацтва слова
Прапаную ўласную творчую працу на верш беларускай паэткі Д. Бічэль, у якой я паспрабавала ўлічыць асноўныя патрабаванні да напісання водгуку і пры гэтым пазбегнуць магчымых недахопаў.
Гэта – зноў вяртаюцца ў строй
думкі, гнеў і гонар сяброў,
скошаных куляй насмерць.
Абарваны іх шчыры смех.
Як цяпер, стаяць у вачах
прад аглухлым скрываўленым раннем
з неадступным на вуснах пытаннем:
а ці маеш ты права маўчаць?
Як сябры маладыя хацелі
не халодных пліт ад жыцця!
Што ім помнікі на вякі!
На струхлелых касцях вянкі
не ажывяць магільных сноў.
Дакрануцца б да цёплай рукі.
На дасвецці збіраць васількі
па дрыготкай буйной збажыне.
Аж да столі гушкаць сыноў,
за якіх паляглі на вайне.
Лішніх слёз не ліць.
Памяць не любіць слёз.
каб нашчадкаў зямлі
абмінуў непапраўны лёс.
Зноў вяртацца да сэрцаў мужных,
што пакрочылі строем у вечнасць:
ці прымалі яны двурушных?
Ці даруюць нам бессардэчнасць?
. He сагрэць магілу сырую.
Мёртвы воін не мае сэрца.
Мёртвы воін табе не даруе
здраду праўдзе і после смерці.
Маеш права на спогадзь, на жаль,
на ваганне, змаганне з сабой.
Кінуць лёс на лязо нажа.
Справядлівы адвечны бой.
Водгук на верш Дануты Бічэль “Людзі без смерці”
Маг i лы без крыжоў, акопы,
Ланцуг траншэй уздоўж лясоў,
Не ўсе, прайшоўшы паў-Еўропы,
Вярнул i сь цэлым i дамоў.
Ёсць такія тэмы (у літаратуры, у жывапісе, у мастацтве), якія ніколі не стануць нецікавымі, якім назаўжды наканавана абуджаць чалавечую думку, ускалынаць людскую свядомасць, прымушаць усіх і кожнага жыць і памятаць… Памятаць аб тым, што было лёсавызначальным для мільёнаў людзей, што мяняла рух гісторыі і ўзвышала ролю і адказнасць кожнага перад сабой і сумленнем, што ніколі не забудзецца, застаўшыся крывавай ранай на сэрцы…
Вялікая Айчынная вайна… Бы прызыўны набат, гучаць гэтыя тры словы рэхам ваеннага ліхалецця. Дзіўная рэч: аўтару верша, вядомай беларускай паэтэсе Дануце Бічэль, удалося ў адным творы перакрыжаваць ідэю абвостранай чалавечай справядлівасці ў адносінах да гістарычнай памяці і неадступнасць ад праўды, чалавекалюбства ў нашы дні.
Першае ўражанне ад верша – цяжар, роздум, нават боль. Ён найпаўней перададзены, здаецца, у радках:
. He сагрэць магілу сырую.
Мёртвы воін не мае сэрца.
Мёртвы воін табе не даруе
здраду праўдзе і после смерці.
Адразу пачынаеш разумець, што за табою, за намі ценямі ўзвышаюцца тыя, хто мог бы:
На дасвецці збіраць васількі
па дрыготкай буйной збажыне.
Аж да столі гушкаць сыноў,
за якіх паляглі на вайне.
На памяць прыходзяць такія пераклічныя з вершам Д. Бічэль радкі з верша С. Законнікава “Не, наша памяць не сляпая…”:
Не, наша памяць не сляпая.
Я добра бачу, што з бакоў
Мяне, як сосны, абступаюць
Калоны стромыя вякоў.
Жыве і будзе жыць Айчына,
Святую не забудзе кроў,
Глядзіць у новы дзень вачыма
Сваіх нязломных змагароў.
I кожны выспеліць жаданне,
Адрынуўшы спакой і страх,
Прайсці сумленна і аддана
Наканаваны лёсам шлях.
Чалавечая ўдзячная памяць і, як плата, сумленнае жыццё, без боязі, азірання вакол, нібы кінутае “на лязо нажа” – гэта, якраз-такі, жыццё такое, якое пражыў В.У. Быкаў. З гэтай прычыны, бясспрэчна, Данута Бічэль і прысвяціла верш майму земляку, сусветна вядомаму пісьменніку, 90-годдзе з дня нараджэння якога мы адзначалі ў 2014 годзе.
Абвостранае пачуццё чалавечнасці патрабуе ў творы:
Зноў вяртацца да сэрцаў мужных,
што пакрочылі строем у вечнасць:
ці прымалі яны двурушных?
Ці даруюць нам бессардэчнасць?
Сам верш вельмі дынамічны. Наяўнасць пытальных сказаў дазваляе паэтэсе прымушаць нас думаць, шукаць адказы, перажываць мінулае ў чарговы раз, бы перад судом гісторыі, адказваць перад тым, што наноў вяртаецца “ў строй”:
… думкі, гнеў і гонар сяброў,
скошаных куляй насмерць.
Абарваны іх шчыры смех.
Як цяпер, стаяць у вачах
прад аглухлым скрываўленым раннем
з неадступным на вуснах пытаннем:
а ці маеш ты права маўчаць?
Бясконцая нізка аўтарскіх пытанняў бы спецыяльна вярэдзіць памяць чытача, не дазваляе заскарузнуць сэрцу. Публіцыстычна-суровае гучанне твора, яго строгі рытмічны лад сведчаць пра творчы пошук паэтэсы ў адлюстраванні драматызму жыцця. На гэта працуе і кампазіцыя твора – своеасаблівае перапляценне былога, сучаснага і будучыні.
Праблема, узнятая ў творы, шматаспектная: тое жыццё, якое не пражылі Салдаты Вялікай Перамогі, будзе, магчыма, пражыта намі як “справядлівы адвечны бой”. Але гэта адбудзецца толькі тады, як сцвярджае пісьменніца, калі маўклівасць наша, наша раўнадушша, наша бессардэчнасць не стануць усім нашым сутнасным зместам, напаўненнем.
Шматфарбнасць вобразам верша надаюць удала падабраныя мастацкія сродкі. Так, эпітэт, выражаны дзеепрыметнікам “скошаных”, у спалучэнні з назоўнікам “сяброў” перадае трагізм і маштабнасць смярцей (вайна касіла, бы касой); “прад аглухлым скрываўленым раннем” – перадае да драбніц натуральнасць цяжкага ваеннага штодзённага жыцця. Алагічна гучыць спалучэнне слоў “магільных сноў”. Мы разумеем, што гэты сон беззваротны, вечны, нямы і маўклівы.
У працяг гэтай тэме гучаць метафары (“вянкі не ажывяць магільных сноў”, “да сэрцаў мужных, што пакрочылі строем у вечнасць”, “зноў вяртаюцца ў строй думкі, гнеў і гонар сяброў”).
Верш належыць да грамадзянска-патрыятычнай лірыкі. Найбольш яскрава пра гэта сведчаць заклікі (“Зубы сцяць!”, “Гаварыць. Лішніх слёз не ліць”), празмерная эмацыянальнасць, выражаная праз ужыванне клічных сказаў (“Як сябры маладыя хацелі не халодных пліт ад жыцця! Што ім помнікі на вякі!”). Некаторыя сінтаксічныя канструкцыі набываюць у тэксце афарыстычнае гучанне (“Памяць не любіць слёз”, “Мёртвы воін не мае сэрца”).
Менавіта яны – своеасаблівы зачын філасофскім развагам, якімі пранізаны ўвесь твор: “а ці маеш ты права маўчаць?” ці права маеш “на спогадзь, на жаль, на ваганне, змаганне з сабой”.
У вершы вельмі выразна выяўляецца аўтарская пазіцыя. Д. Бічэль, чалавек, які пражыў даволі багатае жыццё, мае права на свой пункт погляду. Яна вельмі часта з чытачом прамая, а часам, і рэзкая ў выразах і падборы слоў. Яе выбар – не апраўданне тых, хто прывык і разлічвае “на спогадзь, на жаль, на ваганне”. Трэба жыць сумленна – такі “справядлівы адвечны бой”, бо сам маштаб гэтага вымагае: “…каб нашчадкаў зямлі абмінуў непапраўны лёс”. Нашчадкі зямлі… Важна! Важка! Адказна!
Вартасць нашага жыцця, як зазначае аўтар, у адсутнасці “права маўчаць”. Я поўнасцю падзяляю гэту думку, прымаю чалавечае меркаванне аўтара верша як сваё жыццёвае крэда.
“ Людзі без смерці” – гэта і пра Салдат Вялікай Перамогі, і пра Еўфрасінню Полацкую, і пра Кастуся Каліноўскага, і пра Янку Купалу, і пра Васіля Быкава, ды і пра ўсіх тых, хто не бясследна прайшоў па зямлі, а жыў на вастрыі нажа, служыў, гарэў, свяціў; пра тых, ад каго засталіся не гар і сажа, а цеплыня і святло…
Упэўнена, што гэты верш паўплывае на кожнага, каму надарыцца з ім пазнаёміцца, а некаму, магчыма, зменіць погляд на мінулае. Яго памятлівае ўшанаванне, як і наша сумленнае “цяпер” – аснова шчаслівай будучыні.